Een water-water warmtepomp is een van de meest efficiënte en duurzame manieren om een woning te verwarmen. Dit type warmtepomp haalt warmte uit grondwater en zet dit om in bruikbare energie voor verwarming en sanitair warm water. Dankzij de constante temperatuur van het grondwater (tussen 10 en 14°C) biedt het systeem een extreem hoog rendement, waardoor de energiekosten laag blijven. Maar hoe werkt een water-water warmtepomp precies? Wat kost zo’n installatie in België? En welke subsidies zijn er beschikbaar? In dit artikel ontdek je alles over de werking, kosten en voordelen van een water-water warmtepomp.
Wat is een water-water warmtepomp precies?
Een water-water warmtepomp is een verwarmingssysteem dat warmte uit grondwater haalt en deze omzet in bruikbare warmte voor verwarming en warm water in een woning. Dit systeem heeft een zeer hoog rendement dankzij de constante temperatuur van het grondwater.
De werking van een water-water warmtepomp is gebaseerd op de principes van de thermodynamica. Door gebruik te maken van een koelvloeistof en een compressor kan er warmte worden gewonnen uit relatief koude bronnen, zoals grondwater. Dit onderscheidt een water-water warmtepomp van lucht-lucht of lucht-water warmtepompen, die afhankelijk zijn van wisselende buitentemperaturen.
Twee belangrijke efficiëntieparameters zijn de COP (Coefficient of Performance) en SCOP (Seasonal Coefficient of Performance). De COP geeft aan hoeveel warmte-energie een warmtepomp opwekt per eenheid verbruikte elektriciteit, en ligt bij water-water warmtepompen meestal rond de 5 à 6. De SCOP houdt rekening met seizoensgebonden variaties en geeft een gemiddeld rendement over een heel jaar.
De technologie achter water-water warmtepompen werd al in de 19e eeuw ontwikkeld en is sindsdien sterk geëvolueerd. Moderne modellen combineren een hoge efficiëntie met geavanceerde besturingssystemen die het energieverbruik minimaliseren. De belangrijkste onderdelen van het systeem zijn de compressor, verdamper, condensor en het expansieventiel, die samen zorgen voor de efficiënte overdracht van warmte.
Hoe werkt een water-water warmtepomp?
Een water-water warmtepomp werkt door grondwater op te pompen via een pompput, de warmte daaruit te onttrekken met een koudemiddel, deze warmte via een compressor te verhogen tot bruikbare temperaturen, en het afgekoelde water terug te leiden naar de bodem via een retourput.
De werking van een water-water warmtepomp is gebaseerd op een gesloten kringloop van warmte-uitwisseling. Het systeem bestaat uit twee waterputten:
- Pompput: Via een buizensysteem wordt grondwater opgepompt. Dit water stroomt naar de verdamper, waar de warmte wordt afgegeven aan een koudemiddel.
- Retourput: Nadat de warmte is overgedragen, wordt het afgekoelde water via een tweede put teruggevoerd naar de ondergrond, waar het zich weer verspreidt.
Het koelcircuit van de warmtepomp doorloopt vier cruciale fasen: verdamping, compressie, condensatie en expansie. Tijdens de compressie stijgt de temperatuur van het koudemiddel, waarna de warmte via de condensor wordt afgegeven aan het verwarmingssysteem.
Om efficiënt te werken, worden de waterputten gewoonlijk op een diepte van tussen 25 en 150 meter geboord. Dit garandeert een constante watertemperatuur die de efficiëntie maximaliseert. Ook kan een water-water warmtepomp in de zomer voor passieve koeling zorgen, waarbij het koele grondwater de binnentemperatuur verlaagt zonder dat elektriciteit wordt verbruikt voor actieve koeling.
Wat zijn de voordelen van een water-water warmtepomp?
Water-water warmtepompen bieden meerdere voordelen, waaronder een zeer hoog rendement (tot 600%), stabiele werking ongeacht buitentemperaturen, mogelijkheden voor passieve koeling in de zomer, compacte installatie en een lange levensduur met minimaal onderhoud.
Hoofdvoordelen:
- Zeer hoog rendement (COP van 5-6): Water-water warmtepompen halen 5 tot 6 keer meer energie uit het grondwater dan de hoeveelheid elektriciteit die ze verbruiken.
- Passieve koeling in de zomer: Dankzij de constante temperatuur van het grondwater kan een water-water warmtepomp ook voor koeling zorgen zonder extra energieverbruik.
- Milieu- en energiezuinig: Dit systeem verlaagt CO₂-uitstoot aanzienlijk en is een uitstekende keuze in combinatie met hernieuwbare energiebronnen, zoals zonnepanelen.
- Lange levensduur en lage onderhoudskosten: De gemiddelde levensduur bedraagt 20 tot 25 jaar, ruim langer dan traditionele verwarmingsinstallaties.
- Compatibiliteit met lage-temperatuurverwarming: Werkt optimaal in combinatie met vloerverwarming of grote radiatoren.
Wat kost een water-water warmtepomp in België?
Een water-water warmtepomp in België kost gemiddeld tussen €15.000 en €40.000, inclusief installatie en boringen. De uiteindelijke prijs wordt beïnvloed door de boordiepte, grondsoort en de grootte van het systeem.
Hieronder een overzicht van de gemiddelde kosten per component:
| Kostenpost | Gemiddeld bedrag (€) |
|---|---|
| Warmtepomp zelf | 7.000 – 20.000 |
| Boringen per put | 3.500 – 8.000 |
| Installatie en aansluitingen | 5.000 – 12.000 |
| Extra accessoires (vloerverwarming) | 3.000 – 6.000 |
Ook onderhoudskosten zijn minimaal, waardoor deze warmtepomp zich op termijn terugverdient.
Welke factoren beïnvloeden de kostprijs van een water-water warmtepomp?
De kostprijs van een water-water warmtepomp wordt beïnvloed door factoren zoals de diepte en kwaliteit van het grondwater, de benodigde verwarmingscapaciteit, de complexiteit van de installatie, vereiste vergunningen en de gekozen merken en kwaliteit van componenten.
Belangrijke factoren zijn onder andere:
- Bodemgesteldheid: Zandgronden zijn makkelijker te boren dan rotsachtige ondergronden.
- Grondwaterkwaliteit: Hoog ijzer- of mangaangehalte kan extra filters vereisen.
- Woningtype en isolatie: Hoe beter geïsoleerd, hoe minder vermogen vereist is.
- Regioafhankelijke vergunningen: Sommige gewesten stellen strengere eisen aan grondwaterboringen.
Hoe verhoudt de water-water warmtepomp zich tot andere types warmtepompen?
De water-water warmtepomp heeft het hoogste rendement van alle warmtepomptypes (COP tot 6), maar ook de hoogste aanschafkosten vergeleken met lucht-water en bodem-water warmtepompen.
Vergelijking met andere warmtepompsoorten:
| Type warmtepomp | Rendement (COP) | Kostprijs (€) | Levensduur (jaren) |
|---|---|---|---|
| Water-water | 5 – 6 | 15.000 – 40.000 | 20 – 25 |
| Lucht-water | 3 – 4 | 8.000 – 18.000 | 15 – 20 |
| Bodem-water | 4 – 5 | 10.000 – 25.000 | 20 – 25 |
Welke subsidies zijn er beschikbaar voor water-water warmtepompen in België?
In België zijn er verschillende subsidies beschikbaar voor water-water warmtepompen, waaronder federale belastingverminderingen, regionale premies en lokale subsidies.
- Mijn VerbouwPremie (Vlaanderen)
- Brusselse energiepremies
- Waalse premies (QUALIWATT)
- Fiscale aftrek voor energiebesparende investeringen
Is een water-water warmtepomp geschikt voor jouw woning?
Een water-water warmtepomp is vooral geschikt voor woningen met voldoende buitenruimte voor boringen, goede waterkwaliteit en beschikbare subsidies.
Een water-water warmtepomp is een uitstekende keuze als je een duurzaam verwarmingssysteem zoekt met lage gebruikskosten en een hoog rendement. Ondanks de hogere aanschafprijs zorgt de combinatie van premies en energiezuinigheid voor een aantrekkelijke terugverdientijd.